Trong bối cảnh tình trạng đầu cơ và thổi giá đất diễn ra phức tạp, dù đã có sự can thiệp từ các cơ quan chức năng, nhưng diễn biến tại các phiên đấu giá vẫn không có nhiều thay đổi, thậm chí giá đất còn tiếp tục leo thang.
Lý do giá đất đấu giá tăng mạnh
Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã nêu lên thực trạng “sốt” giá đất tại các phiên đấu giá ở một số địa phương, gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường bất động sản. Sau khi kiểm tra các phiên đấu giá có dấu hiệu bất thường, cơ quan này nhận định có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng giá đất bị đẩy cao.
Trước hết, việc lập và công khai quy hoạch phát triển đô thị, nhà ở tại nhiều nơi chưa minh bạch và bài bản, tạo kẽ hở cho các đối tượng đầu cơ thao túng. Có không ít trường hợp đấu giá đất mà người tham gia không có nhu cầu sử dụng thật sự, thay vào đó, họ nhắm đến việc đầu cơ để trục lợi. Một số cá nhân sau khi trúng đấu giá đã không hoàn tất nghĩa vụ tài chính theo quy định, thậm chí bỏ cọc.
Bên cạnh đó, nhiều địa phương còn hạn chế trong việc tạo quỹ đất, khiến nguồn cung đất ở, nhà ở cho người dân trở nên khan hiếm, làm trầm trọng thêm tình trạng chênh lệch cung – cầu. Một số nơi sử dụng bảng giá đất chưa điều chỉnh kịp thời, khiến giá khởi điểm thấp hơn đáng kể so với giá thị trường, từ đó thu hút các nhà đầu cơ tìm kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá.
Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, giá đất tại các phiên đấu giá tiếp tục tăng vì mức giá khởi điểm thấp hơn nhiều so với giá thị trường, kết hợp với nhu cầu cao dành cho các sản phẩm bất động sản có tiềm năng tăng trưởng và tính pháp lý minh bạch. Thêm vào đó, thị trường bất động sản Hà Nội đang trong giai đoạn “nóng” với nguồn cung khan hiếm, mức giá sơ cấp liên tục lập mặt bằng mới, khiến nhiều nhà đầu tư sẵn sàng mua với giá cao, kỳ vọng giá đất sẽ tiếp tục tăng khi thành phố mở rộng và hạ tầng được cải thiện.
Giải pháp kiểm soát đầu cơ, bình ổn giá đất
Để kiềm chế tình trạng đầu cơ, thổi giá đất, Bộ TN&MT đã đề xuất một số giải pháp cho các địa phương trong quản lý đấu giá đất đai. Trước hết, cần công khai rõ ràng các quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, và quy hoạch đô thị nhằm tăng tính minh bạch.
Thứ hai, cần điều chỉnh bảng giá đất định kỳ để xác định mức giá khởi điểm hợp lý hơn, sát với giá thị trường, tránh chênh lệch quá lớn giữa giá khởi điểm và giá trúng đấu giá.
Thứ ba, các quy định trong quy chế đấu giá nên được điều chỉnh, bao gồm việc rút ngắn thời gian nộp tiền sau khi trúng đấu giá và công khai các trường hợp bỏ cọc nhằm ngăn chặn hành vi lợi dụng đấu giá để trục lợi.
Thứ tư, các địa phương cần có chính sách đảm bảo nguồn cung đất ở và nhà ở với mức giá hợp lý, giúp người dân có nhu cầu thực tiếp cận được các sản phẩm bất động sản phù hợp với khả năng chi trả, qua đó giảm tình trạng mất cân đối cung – cầu trên thị trường.
Cuối cùng, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất, đảm bảo thị trường bất động sản phát triển lành mạnh và bền vững.
